دادنامه شماره ۸۵ الی ۸۸ هیات عمومی دیوان درخصوص احتساب هرسال اسارت به دوسال سابقه قابل احتساب درسنوات خدمت
کلاسه پرونده : ۸۱۰۰۴۱۴
شماره دادنامه : ۸۵ و ۸۶ و ۸۷ و ۸۸
نوع پرونده : درخواست ابطال
تاریخ دادنامه : ۱۳۸۵/۰۲/۲۴
نتیجه رسیدگی : رای به ابطال مصوبه
مرجع صدور رای : هیات عمومی دیوان عدالت اداری
موضوع: احتساب ایام اسارت آزادگان
پیام رای
۱- احتساب هر سال اسارت به دو سال
۲- تبصره بند ۳ بخشنامه شماره ۲۲۴۰۰/۴۱/۲ مورخ ۶/۶/۱۳۷۵وبخشنامه شماره ۶۰۰۶ مورخ ۲۲/۱۰/۱۳۷۲ سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور مبنی بر عدم بهره مندی امتیاز احتساب سوابق دوران اسارت و گروه های تشویقی به طور همزمان مغایر ماده ۱۳ قانون حمایت از آزادگان … مصوب ۱۳۶۸ و تبصره ۴ ماده ۳ قانون نظام هماهنگ پرداخت مصوب شهریور ۷۰ و غیرقانونی است.
متن دادنامه
مقدمه : ۱- آقای سیدجواد شریفی و محمدعلی ایرانپور در دادخواستهای تقدیمی اعلام داشتهاند، ماده ۱۳ قانون حمایت از آزادگان مصوب ۱۳؍۹؍۱۳۶۸ در خصوص احتساب سوابق آزادگان مقرر میدارد، مدت اسارت آزادگان به ازاء هر سال اسارت دو سال به عنوان سابقه خدمت رسمی و مرتبط تلقی میگردد و در ماده ۲۶ قانون مذکور، قانونگذار مقرر میدارد که آزادگان در شمول امتیازات اعطایی به رزمندگان میباشند. همچنین در تبصره ۴ ماده ۳ قانون نظام هماهنگ پرداخت کارکنان دولت مصوب ۱۳؍۶؍۱۳۷۰ بیان شده که دولت میتواند به آزادگان یک تا دو گروه تشویقی اعطاء نماید. متأسفانه در اجرای قانون نظام هماهنگ پرداخت کارکنان دولت بخشنامه شماره ۲۲۴۰۰؍۴۱؍۲ مورخ ۶؍۶؍۱۳۷۵ سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور در تبصره بند یک مقرر میدارد «در صورت اجتماع عوامل رزمندگی، جانبازی و اسارت و مفقودیت، اعطاء گروه تشویقی به ایثارگران موصوف حداکثر تا سقف دو گروه مجاز میباشد.» که این تبصره با ماده ۲۶ قانون حمایت از آزادگان که آزادگان را در شمول امتیازات اعطائی به رزمندگان نیز میدانند، مغایر میباشد. در تبصره بند ۳ بخشنامه فوق الذکر بیان شده که مستخدمین مشمول این بند به لحاظ اینکه عملاً از امتیازات استخدامی مقرر بهرهمند میشوند، لذا اعمال مضاعف امتیازات موضوع این بخشنامه در مورد آنان منتفی است. در این خصوص باستحضار میرساند، اولاً تاریخ تصویب قانون حمایت از آزادگان مقدم بر قانون نظام هماهنگ میباشد و ثانیاً اعمال ماده ۱۳ و احتساب سوابق دوران اسارت به هیچ عنوان نمیتواند مصداقی از گروههای تشویقی و امتیازات موضوع بخشنامه فوق باشد. زیرا اساساً هیچگونه ارتباطی با هم ندارند و گروهی که فرد بابت سابقه خدمت میگیرد گروه تشویقی محسوب نمیشود. اگر اراده قانونگذار این بود آزادگان را در تبصره ماده ۳ قانون نظام هماهنگ مستثنی مینمود. با عنایت به مراتب ابطال تبصره بند یک و تبصره بند ۳ بخشنامه شماره ۲۲۴۰۰؍۴۱؍۲ مورخ ۶؍۶؍۱۳۷۵ سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور مورد تقاضا است. مدیرکل دفتر نظامهای استخدامی سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور در پاسخ به شکایت مذکور طی نامه شماره ۱۱۱۴۸۸؍۱۸۰۲ مورخ ۵؍۸؍۱۳۸۲ اعلام داشتهاند، بند ۱۱ بخشنامه شماره ۲۷۲۷؍د مورخ ۲۰؍۵؍۱۳۷۱ و تبصرههای ذیل آن موضوع بند ۳ بخشنامه شماره ۲۲۴۰۰؍۴۱؍۲ مورخ ۶؍۶؍۱۳۷۵ در خصوص احتساب سوابق اسارت آزادگان قبلاً با توجه به رأی شماره ۷۲؍۲۲۴ مورخ ۴؍۶؍۱۳۷۶ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری اصلاح گردیده است و همانطور که ملاحظه میشود در ماده ۱۳ قانـون حمایت از آزادگان … مصوب ۱۳۶۸ مجلس شورای اسلامی صراحتاً به تمایل آزادگان برای استفاده از امتیاز موضوع این ماده اشاره شده است و طبق تبصره ۴ ماده ۳ قانون نظام هماهنگ پرداخت مصوب ۱۳؍۶؍۱۳۷۰ مجلس شورای اسلامی دولت مخیر میباشد در موارد الف- آزادگان ب- جانبازان ج- رزمندگان د- مدیران ه- مستخدمینی که خدمات برجسته انجام داده باشند، به مستخدمین یک الی دو گروه تشویقی علاوه بر گروه استحقاقی آنان اعطاء نماید. مضافاً بر اینکه به طور کلی بخشنامه شماره ۲۷۲۷؍د مورخ ۲۰؍۵؍۱۳۷۱ و تبصره الحاقی بند ۲ آن موضوع بخشنامه شماره ۲۲۴۰۰؍۴۱؍۲ مورخ ۶؍۶؍۱۳۷۵ با توجه به ماده ۲۶ قانون حمایت از آزادگان مبنی بر شمول امتیازات اعطایی برای رزمندگان که در این قانون به آن اشاره نشده به آزادگان تهیه گردیده است و بهرهمندی آزادگان از امتیازات بخشنامه مورد اشاره پیش بینی شده است لکن در صورت اجتماع عوامل رزمندگی، جانبازی، اسارت و مفقودیت بابت رشادتها و فداکاریها در ایام واحد خدمت در جبهههای نبرد حق علیه باطل اعمال مضاعف امتیازات موضوع بخشنامه شماره ۲۷۲۷؍د مورخ ۲۰؍۵؍۱۳۷۱ و ماده ۱۳ قانون حمایت از آزادگان و برخورداری توأمان از امتیازات فوق موردی نداشته و امکان پذیر نمیباشد. ۲- آقای علی قادری در دادخواست تقدیمی اعلام داشته است، بخشنامه شماره ۶۰۰۶؍د مورخ ۲۲؍۱۰؍۱۳۷۲ سازمان امور اداری و استخدامی کشور موجبات سلب امتیازاتی را که طبق قانون حمایت از آزادگان به این قشر داده شده است را فراهم آورد. با این توضیح که ماده ۱۳ قانون حمایت از آزادگان برای محاسبه سنوات اسارت از هر لحاظ به عنوان سابقه خدمت رسمی به ازاء هر یک سال اسارت دو سال را قابل محاسبه دانسته است. مضافاً اینکه تبصره ماده ۲۱ همان قانون مدرک تحصیلی آزادگان از نظر استخدامی را نیز معادل یک مقطع تحصیلی تلقی نموده است و حال آنکه سازمان مذکور طبق بخشنامه فوق الاشاره به سلب این امتیاز قانونی از آزادگان نموده است. فلذا ابطال بخشنامه شماره ۶۰۰۶؍د مورخ ۲۲؍۱۰؍۱۳۷۲ مورد تقاضا است. مدیرکل دفتر نظامهای استخدامی سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور در پاسخ به شکایت مذکور طی نامه شماره ۶۸۶۱۴؍۱۸۰۲ مورخ ۲۰؍۵؍۱۳۸۲ اعلام داشتهاند، به موجب بخشنامه شماره ۶۰۰۶؍د مورخ ۲۲؍۱۰؍۱۳۷۲ این سازمان متن زیر که مقرر میدارد «صرفاً آزادگانی که تمایل به استفاده از امتیازات ماده ۱۳ قانون حمایت از آزادگان مصوب ۱۳؍۹؍۱۳۶۸ مجلس شورای اسلامی را ندارند در شمول امتیازات این بخشنامه خواهند بود.» به عنوان تبصره ۲ ردیف ۱۱ بخشنامه شماره ۲۷۲۷؍د مورخ ۲۰؍۵؍۱۳۷۱ الحاق گردیده بود، لکن از آنجا که قبلاً مطابق دادنامه شماره ۱۳۸ مورخ ۱۵؍۱۱؍۱۳۷۳ هیأت عمومی دیوان آن قسمت از بند ۱۱ بخشنامه شماره ۲۷۲۷؍د مورخ ۲۰؍۵؍۱۳۷۱ و تبصرههای آن با قید مدت اسارت قبل از استخدام رسمی و همچنین عدم احتساب سنوات اسارت قبل از استخدام رسمی از لحاظ بازنشستگی، بر خلاف کلیت و عموم ماده ۱۳ قانون حمایت از آزادگان تشخیص و حکم بر ابطال آن صادر گردیده، لذا این سازمان طبق بند ۳ بخشنامه شماره ۲۲۴۰۰؍۴۱؍۲ مورخ ۶؍۶؍۱۳۷۵ بند ۱۱ و تبصرههای آن را که مربوط به احتساب سوابق اسارت آزادگان میباشد به شرح ذیل اصلاح نموده است «مدت اسارت برای عمومی آزادگان اعم از اینکه قبل از اسارت در دستگاهها شاغل بوده و یا بعد از اسارت شاغل شوند به موجب مفاد ماده ۱۳ قانون حمایت از آزادگان، با تمایل آنان به ازاء هر یک سال اسارت دو سال به عنوان سابقه خدمت رسمی و مرتبط تلقی میگردد و از هر لحاظ مورد محاسبه قرار خواهد گرفت. تبصره مستخدمین مشمول این بند به لحاظ اینکه عملاً از امتیارات استخدامی مقرر بهرهمند میشوند، لذا اعمال مضاعف امتیازات موضوع این بخشنامه در مورد آنان منتفی است و در صورت عدم انتخاب ماده ۱۳ قانون حمایت از آزادگان، در شمول امتیازات این بخشنامه قرار گرفته و مدت اسارت ایشان از لحاظ بازنشستگی دو برابر قابل احتساب میباشد. بنابمراتب شکایت شاکی علیه این سازمان موردی ندارد. هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ فوق با حضور رؤسای شعب بدوی و رؤسا و مستشـاران شعب تجدیدنظر تشکیل و پس از استماع توضیحات نماینده سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور بحث و بـررسی و انجام مشاوره بـا اکثریت آراء به شرح آتی مبادرت به صدور رأی مینماید.
رأی هیأت عمومی
الف – به صراحت ماده ۱۳ قانون حمایت از آزادگان بعد از ورود به کشور مصوب ۱۳۶۸، مدت اسارت برا ی عموم آزادگان اعم از اینکه قبل از اسارت در دستگاهها شاغل بوده و یا بعد از اسارت شاغل شوند با تمایل آنان به ازاء هر یک سال اسارت، دو سال به عنوان سابقه خدمت رسمی و مرتبط تلقی میگردد و از هر لحاظ مورد محاسبه قرار خواهد گرفت. نظر به اینکه استفاده از حکم مقرر در ماده مزبور به برخورداری از گروههای تشویقی موضوع تبصره ۴ ماده ۳ قانون نظام هماهنگ پرداخت کارکنان دولت مصوب شهریور ۱۳۷۰ منافاتی ندارد، بنابراین تبصره بند ۳ بخشنامه شماره ۲۲۴۰۰؍۴۱؍۲ مورخ ۶؍۶؍۱۳۷۵ و بخشنامه شماره ۶۰۰۶ مورخ ۲۲؍۱۰؍۱۳۷۲ سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور مغایر قانون شناخته میشود و مستنداً به قسمت دوم ماده ۲۵ قانون دیوان عدالت اداری ابطال میگردد.
ب – به صراحت تبصره ۴ ماده ۳ قانون نظام هماهنگ پرداخت کارکنان دولت اعطاء گروه تشویقی به مستخدمین مذکور در آن تبصره حداکثر تا ۲ گروه مجاز اعلام شده است. بنابراین تبصره بند یک بخشنامه شماره ۲۲۴۰۰؍۴۱؍۲ مورخ ۶؍۶؍۱۳۷۵ که مبین حکم مقنن است مغایرتی با قانون ندارد.
هیأت عمومی دیوان عدالت اداری
معاون قضائی دیوان عدالت اداری
مقدسیفرد
