کارگران یکی از گروه‌هایی هستند که سهم عظیمی از جامعه را به خود اختصاص داده‌اند. اگر از این افراد به‌درستی و در مقابل کارفرما حمایت نشود اولین نهادی که از آن ضربه اساسی دریافت می‌کند، خود جامعه است؛ به همین دلیل قانون‌گذار برای این گروه زحمتکش، مزایایی را در نظر گرفته است. اگر شما هم از این قشر زحمتکش هستید و نمی‌دانید سنوات چیست، ما را تا انتها همراهی کنید. دانستن این نکته که سنوات چیست و چقدر است، می‌تواند به شما کمک کند تا بدانید چه مزایایی و در چه شرایطی به شما تعلق میگیرد؟ این مزایا چقدر است و در چه شرایطی ممکن است نتوانید از آن‌ها استفاده کنید؟ با این اطلاعات می‌توانید برای آینده خود برنامه‌ریزی کنید و از حقوق طبیعی خود مطلع باشید.
مطلب مرتبط: قرارداد کار
سنوات چیست؟
همه کسانی که به‌خوبی با سنوات آشنا هستند می‌دانند که سنوات با نام‌های دیگری مانند حق سنوات یا سنوات آخر خدمت شناخته می‌شود. این مورد یکی از مواردی است که به‌موجب قانون، کارفرما ملزم به پرداخت آن به کارگران زیردست خود است. مبلغ این پرداختی بر اساس حقوقی است که کارگر در ماه آخر فعالیت خود برای کارفرما، دریافت کرده است.
برای اینکه دقیق‌تر متوجه شوید که سنوات چیست، باید بدانید زمانی که مدت فعالیت کارگر به پایان رسید، در مقابل هر یک سال یک ماه حقوق را به‌عنوان پایان کار اجباری دریافت می‌کند. نکته‌ای که باید در نظر داشته باشید این است که تحت هر شرایطی کارفرما باید این مبلغ را به کارگر پرداخت کند. نوع پایان یافتن همکاری اصلاً برای قانون‌گذار ملاک نیست. حتی اگر کارگر از کار اخراج شده باشد باز هم کارفرما ملزم به پرداخت این مورد است.
از سال ۱۳۹۹ محاسبه سنوات تغییر یافته است. تا پیش از آن دستمزدی که فرد به‌صورت ثابت دریافت می‌کرد مبنایی برای محاسبه این دریافتی بود؛ اما پس از این سال به‌موجب قانون هرچه فرد دریافت می‌کند همان میزان به او تعلق میگیرد. پس از سال ۱۳۹۹، هر موردی که کارگر از کارفرما دریافت کرده است به او تعلق پیدا می‌کند. این مورد شامل حقوقی مانند بن کارگری و حق عائله‌مندی است. همچنین هر پاداش دیگری که در ماده ۳۴ و ۳۵ قانون موجود است در میزان سنوات محاسبه می‌شود.
تفاوت حق سنوات و پایه سنوات
حتماً شما هم با اصطلاح پایه سنوات روبه‌رو شده‌اید و می‌خواهید بدانید پایه سنوات چیست؟ برای این منظور باید بدانید که در پایان هر سال، مبلغی به‌عنوان پایه سنوات به افراد تعلق میگیرد. تفاوتی ندارد که شما کارگری هستید که تصمیم دارید در همان شغل باقی بمانید یا خیر، درهرصورت در پایان سال مبلغی به همه کارگران و کارمندان، چه رسمی و چه غیررسمی، تعلق میگیرد. ولی آیا می‌دانید تفاوت پایه سنوات و حق سنوات چیست؟ زمانی که کارگر و کارمندی رسمی یا غیررسمی دیگر تصمیم به فعالیت در شغل موردنظر را نداشته باشند در پایان خدمت حق سنوات به آن‌ها تعلق میگیرد؛ اما پایه سنوات در پایان هر سال در اختیار کارگر یا کارمند قرار میگیرد.
سنوات به چه کسانی تعلق میگیرد؟
کارفرمایانی که کارگاه آن‌ها شامل قانون کار می‌شود، موظف هستند که به کارگران خود این دریافتی را پرداخت کنند. هیچ کارگاهی یا هیچ کارگری از این دریافتی و پرداختی مبری نیست. حتی اگر میزان کاری که کارگر انجام داده است به یک ماه نرسد باز هم باید به او باتوجه‌به تعداد روزهای فعالیتش حق سنوات تعلق بگیرد. هدف قانون وزارت کار این است که علاوه بر جبران کمبود حقوقی که کارگران دریافت می‌کنند، انگیزه آنان را برای انجام باکیفیت کار افزایش دهد. هر کارگری که در یک کارگاه فعالیت کرده است، حتی اگر فعالیتش چند ماه باشد یا اخراج شود، باز هم کارفرما ملزم به پرداخت حق سنوات است.
شرایط دریافت سنوات چیست؟
قانون‌گذار برای اینکه حقی از هیچ کارگری تضییع نشود، شرایط را به‌صورت دقیق برای کارگران و کارفرمایان توصیف کرده است. اولین و مهم‌ترین شرطی که باید در نظر گرفته شود این است که بدانید مبنای محاسبه نرخ سنوات چیست؟ مبنا، میزان نرخ سال جاری و جدیدی بوده که قرار است سنوات پرداخت شود. تفاوتی ندارد کارگر چه زمانی فعالیت خود را به پایان برده است؛ مهم این است که در چه سالی برای دریافت این حق اقدام می‌کند.
شرط دوم الزامی بودن پرداخت این مبلغ توسط کارفرما است و هیچ دلیلی نمی‌تواند کارگر را از دریافت این حق محروم کند. بر اساس بیانیه‌‌ای که شورای‌عالی کار در این زمینه در اختیار کارفرمایان و کارگران قرار داده است تفاوتی ندارد که کارفرمای کارگر در یک محیط چه کسی است؟ حتی اگر در همان محیط کارفرما تغییر کند، این وظیفه کارفرمای جدید است که این مبلغ را بپردازد.
این مبلغ حتی به کارگران فصلی نیز تعلق میگیرد. مبنای این مبلغ مدت‌زمان فعالیت آنان است؛ اما دانشجویان و افرادی که مشاغل تابستانی دارند در زمره افرادی نیستند که این حق به آنان تعلق میگیرد. از طرفی مهم نیست فرد رسمی باشد یا به‌صورت قراردادی مشغول به کار شده است، در هر صورتی کارفرما ملزم به پرداخت این حق است. نوع پایان فعالیت نیز همان‌طور که ذکر شد، مهم نیست. استعفا یا اخراج هیچ خللی در دریافت این حق وارد نمی‌کند.
مهم نیست که در قرارداد چه میزان کار ذکر شده است، برای پرداخت این حق سابقه کاری اهمیت دارد. میزان کمتر از یک سال با محاسبه روزهای کاری انجام می‌شود و کارکرد کارگران ساعتی و پاره‌وقت مبنای محاسبه خواهد بود.
نحوه محاسبه سنوات چگونه است؟
حقوق پایه فرد، مبنایی برای محاسبه سنوات فرد خواهد بود. برای اینکه بدانید میزان دریافتی شما چقدر است باید بدانید که فرمول محاسبه سنوات چیست؟ براین‌اساس به‌خوبی می‌توانید میزان این مبلغ را محاسبه کنید. برای این کار باید حقوق پایه‌ای را که در حکم شما ذکر شده است در سال‌های خدمت یا کارکرد سنوات خود ضرب کرده و عدد به‌دست‌آمده را بر ۳۶۵ تقسیم کنید.
نحوه محاسبه سنوات با مثال شما را برای فهم این موضوع بیشتر کمک خواهد کرد. اگر مبلغ حقوقی که به‌عنوان پایه دریافت می‌کنید معادل ۵۲.۶۳۲.۱۰۰ باشد و آن را در ۱۰ سال سابقه خدمتی که دارید ضرب کنید و حاصل را بر ۳۶۵ تقسیم، حدود ۱ میلیون و ۵۰۰ تومان مبلغی است که به‌عنوان سنوات به شما تعلق میگیرد.
بر اساس آنچه در ماده ۲۱ قانون کار ذکر شده است حق سنواتی که در پایان کار به کارگر تعلق میگیرد معادل ماه آخری است که به کارگر پرداخت شده و کارفرما موظف است براین‌اساس آن را محاسبه کند. بااین‌حال تمامی کارگاه‌هایی که زیر نظر قانون وزارت کار فعالیت می‌کنند باید معادل ۶۰ روز آخرین دستمزد در انتهای سال به کارگر خود بپردازند.
سنوات در سال ۱۴۰۱ چقدر است؟
وزارت کار هر سال مبلغی را به‌عنوان پایه برای سنوات تعیین می‌کند. این کار برای محاسبه سنوات سال ۱۴۰۱ نیز انجام شده است. براین‌اساس حداقل مزد ۵۷.۴ درصد افزایش یافت؛ به همین دلیل مبلغی که کارگران روزانه دریافت می‌کنند حداقل ۱.۳۹۳.۲۵۰ و حداقل دستمزد ماهانه ۴۱.۷۹۷.۵۰۰ ریال است. پایه سنوات ۵۰ درصد افزایش یافته است و پایه روزانه ۷ هزار تومان، ماهانه و در صورت داشتن یک سال سابقه ۲۱۰ هزار تومان خواهد بود. پایه سنوات و حق سنوات بر همین اساس برای کارگران محاسبه می‌شود.
کلام پایانی
یکی از مواردی که دانستن آن برای همه کارگران و کارفرمایان مهم و حیاتی بوده این است که از حقوق خود آگاه باشند تا حق آنان تضییع نشود. بر همین اساس همه این افراد باید بدانند سنوات چیست و به چه کسانی تعلق میگیرد؟ این حق چگونه محاسبه می‌شود و چه کسانی از دریافت آن محروم هستند؟ اگر شما هم از کارفرمایان یا کارگران هستید، مقاله را بار دیگر مطالعه کنید تا بدانید چه مبلغی و در چه شرایطی برای شما در نظر گرفته شده است.
کلیه مشاوران این مجموعه از کارشناسان ارشد و بازنشسته اداره کار و تامین اجتماعی و جزء نمایندگان هیئت های تشخیص و حل اختلاف می باشند و در مجموعه صبا مشاور حضور دارند. به همین علت کلیه امور محوله توسط مشاوران صبا مشاور انجام میگیرد و امر برون سپاری در این خصوص صورت نمی گیرد. لذا این مجموعه جزو معدود مراکزی است که به تنهایی عهده دار و پاسخگوی تعهدات خود می باشد.
